Εάν αυτές οι λέξεις είναι γνώριμες, το άρθρο που ακολουθεί θα σας φανεί χρήσιμο. Δείτε αναλυτικά.
Για μεγάλο μέρος του πληθυσμού που αδυνατεί αυτή την περίοδο να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις, οικονομικής ή άλλης φύσεως, που έχει αναλάβει συμβατικά, προκύπτει το ερώτημα αν υπάρχει δυνατότητα παρέκκλισης από αυτές μέσω του υφιστάμενου νομικού πλαισίου λόγω της εξαιρετικής γενικευμένης κατάστασης.
Κατά κανόνα, σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο κάθε συναλλασσόμενος οφείλει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει και έχει ευθύνη για την αθέτηση αυτών λόγω δόλου ή αμέλειας.
Παρέκκλιση από τον ανωτέρω κανόνα εισάγεται στην περίπτωση της ανωτέρας βίας, δηλαδή στην περίπτωση που η εκπλήρωση των υποχρεώσεων καθίσταται αδύνατη λόγω επέλευσης γεγονότων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και τα οποία δεν οφείλονται σε δόλια ή έστω αμελή συμπεριφορά του συναλλασσομένου.
Κλασσικά παραδείγματα τέτοιων γεγονότων που καθιστούν ανέφικτη την ομαλή εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων είναι οι θεομηνίες, όπως επί παραδείγματι οι πλημμύρες και οι σεισμοί. Σε αυτή την περίπτωση υπάγεται και η πανδημία. Αντίθετα γίνεται ευρέως δεκτό ότι δεν εντάσσονται στα γεγονότα ανωτέρας βίας η οικονομική κρίση και η ατομική οικονομική δυσπραγία.
Καθίσταται σαφές ότι η παρούσα πρωτοφανής κατάσταση συνιστά περίπτωση ανωτέρας βίας που επηρεάζει τις συμβατικές υποχρεώσεις, γεγονός που προκύπτει και από τα μέτρα που έχει λάβει το ελληνικό κράτος προκειμένου να στηρίξει οικονομικά τις πληττόμενες επιχειρήσεις και τους εργαζομένους.
Αναφορικά με τις επιπτώσεις της ανωτέρας βίας στις συμβατικές υποχρεώσεις, δέον λεχθεί ότι η περίσταση ανωτέρας βίας επιφέρει απαλλαγή από την εκπλήρωση ή αναστολή εκπλήρωσης υποχρεώσεων, όχι όμως γενικά και αδιακρίτως. Το δικαίωμα απαλλαγής ή αναστολής μίας υποχρέωσης τελεί σε άμεση σύνδεση με τη φύση του δικαιώματος και κατ’ αποτέλεσμα δεν υπάρχει ένας γενικός κανόνας. Πολύ πιθανό είναι επίσης το γεγονός ανωτέρας βίας να επηρεάζει ένα μέρος και όχι το σύνολο των συμβατικών υποχρεώσεων.
Οι δυνατότητες που παρέχονται θα πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση ώστε να εξάγονται ασφαλή συμπεράσματα, καθώς γίνεται δεκτό ότι η επέλευση γεγονότος ανωτέρας βίας δεν δικαιολογεί τη μη εκπλήρωση οικονομικών υποχρεώσεων αλλά μόνο την αναστολή αυτών σε περίπτωση που οι υποχρεώσεις του αντισυμβαλλόμενου έχουν εκπληρωθεί. Επιπλέον, τα δικαιώματα που παρέχονται μέσω του νομικού πλαισίου θα πρέπει πάντα να ασκούνται με βάση την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη, καθώς ακόμα και σε περίπτωση που ασκείται δικαίωμα παρεχόμενο από το νόμο, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ότι ασκείται καταχρηστικά.
Τέλος, συχνά ρήτρες ανωτέρας βίας περιλαμβάνονται σε συμβάσεις, στις οποίες καθορίζονται οι συνέπειες επέλευσης των γεγονότων ανωτέρας βίας στις συμβατικές υποχρεώσεις. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν αποκλείεται το γεγονός ανωτέρας βίας να έχει συνέπειες και σε λοιπές συμβατικές υποχρεώσεις ή οι αναγραφόμενες ρήτρες ανωτέρας βίας να επιφέρουν καταχρηστικές δεσμεύσεις στα μέρη.
Συμπερασματικά, ένα γενικό πλαίσιο είναι δύσκολο να σκιαγραφηθεί καθώς η επέλευση γεγονότων ανωτέρας βίας μπορεί να επιφέρει ποικίλες αλλαγές στις συμβατικές υποχρεώσεις των μερών ανάλογα με τη φύση των υποχρεώσεων και τις εκάστοτε περιστάσεις. Πρόκειται για τις περιπτώσεις που απαιτείται νομική ευελιξία καθώς τυχόν αγκυλώσεις επιφέρουν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα επιλύουν.
Κύριο μέλημά μας, ως δικηγόροι, είναι να συμβουλεύουμε τον εντολέα μας εξατομικευμένα καθώς κάθε υπόθεση έχει τις δικές της παραμέτρους και αξίες. Παραμένουμε σταθερά στο πλευρό των πελατών μας, ακολουθώντας τη νέα πραγματικότητα.
Είµαστε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση ή/και πληροφορία.
Επικοινωνήστε μαζί μας στο [email protected] ή τηλεφωνικώς στο 210 32 54 237.
Σημείωση: Η παραπάνω καταγραφή των διατάξεων είναι ενδεικτική και περιληπτική και αποσκοπεί στη γρήγορη ενημέρωσή σας σε σχέση με το νομικό πλαίσιο. Η τυχόν υπαγωγή σας στις παραπάνω διατάξεις και οι προϋποθέσεις αυτής της υπαγωγής αποτελεί αντικείμενο μιας πληρέστερης ανάλυσης για την οποία απαιτείται η συνδρομή εξειδικευμένων νομικών συμβούλων. Το περιεχόμενο αυτού του newsletter δεν αποτελεί νομική ή φορολογική συμβουλή και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τέτοια. Σε περίπτωση που χρειάζεστε συμβουλές για προσωπικές σας ανάγκες, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Η αναπαραγωγή και η μετάφραση για μη εμπορικούς σκοπούς αυτού του newsletter επιτρέπεται, υπό τον όρο ότι γίνεται αναφορά στην πηγή, ενημερώνεται ο συντάκτης VAP LAW OFFICES και κοινοποιείται σε αυτόν αντίγραφο ([email protected]).
